POZNAVANJE PRAVA MEĐUNARODNIH ORGANIZACIJE KAO NEMINOVNOST U SVAKODNEVNIM POSLOVNIM AKTIVNOSTIMA
Prof. dr Marko Aćić
Posmatrajući razvoj pojma međunarodnih organizacija možemo uočiti da se od početnih teorijskih razmatranja ovaj veoma složen pojam danas odrazio i praktično kako na međunarodno pravo tako i na međunarodne odnose – pod kojima možemo posmatrati i njihov ekonomski dio. U XX vijeku koji se veoma često smatra za period izrazite institucionalizacije međunarodnih odnosa, međunarodne organizacije su uspjele da postanu ravnopravani subjekt međuanrodnog prava sa državama.
Na ovakav epilog ili žargonski rečeno stajanje „rame uz rame“ država i međunarodnih organizacija uticalo je više faktora:
- ubrzan razvoj čovječanastva koji je doveo do potrebe rješavanja konflikata mirnim putem na sistemski način na osnovu naučenih lekcija iz Drugog Svjetskog rata,
- povećenje broja ali i uloge međunarodnih organizacije, prije svega Ujedinjenih nacija posebno nakon uspješno sprovedenog procesa dekolonizacije, razvijanja velikog broja programa podrške zemljama u razvouju, prevenciji nuklearnih sukoba ali i kofifikaciji međunarodnog prava,
- povećanje broja subjekata uključenih u međunarodne ekonomske aktivnosti,
- viši stepen izučavanja prava međunarodnih organizacija širom svijeta.
Današnje pravno i poslovno okruženje je vrijeme ubrzanog kretanja informacija ali i kapitala, ljudi, roba i usluga što je posebno vidljivo u funkcionisanju Evropske unije kao međunarodne organizacije sui generis. Sve navedeno podrazumijeva poznavanje međunarodnog prava prije svega subjektiviteta njegovih subjekata tj. kako država tako i međunarodnih organizacija. U prvi plan namjerno stavljamo i države i međunarodne organizacije jer savremeni trendovi gotovo da ne prave razliku danas u značaju navedenih subjekata međuanrodnog prava.
Kako je naš fokus na međunarodnim organizacijama čije pravo u širem smislu spada u međunarodno (javno) pravo, moramo naglasiti da porast značaja njihovog subjektiviteta ima uzroke i u porastu broja kako vladinih tako i nevladinih organizacija koje su od lokalnog pa do međuanrodnog nivoa sve više uključene u kreiranje strateških dokumenata, procese lobiranja kod donosioca odluka na različitim nivoima pa do finansiranje projekata u više oblasti od značaja za društvo u cjelini.
Postavlje se pitanje kako na mikro i makro planu prilagoditi poslovanje, obrazovanje ali i efikasnost šireg spektra subjekata prava da bi se u eri rastućeg uticaja međunarodnih organizacija uspješno prilagodili trendovima koje nameću podjednako međuanarodno pravo i ekonomija. Po nama je rješenje u sistemskom pristupu koji podrazumijeva pojedinačne ali i paralelne procese u poslovnom okruženju i obrazovnom sistemu. Počevši od poslovnog okruženja, bitno je naglasiti da od primarnog nivoa subjekata u poslovanju na kojem se nalaze preduzeća ili mirko biznisi pa do nivoa multinacionalnih kompanija teorijski i praktično njihovo poslovanje treba harmonizovati sa potrebama saradnje sa međunarodnim organizacijama jer se nerijetko radi o strogo formalnim procedurama od čije primjene zavisi i uspješnost samih poslovnih aktivnosti. Na praktičnom primjeru apliciranja za finansijska sredstva Evropske Unije može se uočiti da bez poznavanja teorijskog dijela koje se odnosi na pravo Evropske unije prije svega na dio koji se odnosi na IPA fondove, nije moguće doći ni do apliciranja i odobravanja ovih sredstrava za krajnje korisnike.
Sa druge strane pitanje obazovanja jednako je važno da bi se budući (prije svega) akademski građani kao osobe odgovorne za realizaciji poslovnih ali i administrativnih aktivnosti osposobili za izazove koji ih očekuju u konkretnom poslovnim aktivnostima nakon završetka školovanja.
Nezavisni univerzitet Banja Luka na vrijeme je prepoznao savremene tendencije u međunarodnom pravu i ekonomiji pružajući kroz više fakulteta ali predmeta na istima širi spektar usvajanja teorijskih spoznaja koje u radu sa odgovornim nastavnicima studenti mogu vrlo brzo i praktično primjeniti. Korišćenje aktuelne literature iz oblasti međunarodnog prava a posebno njegovog poslovnog dijela uz izučavanje teorijskog i praktičnog djelovanja regionalnih i univerzalnih međunarodnih organizacaija osposobljavaju studente da se u budućem radnom okruženju adekvatno prilagode izazovima koji se odnose na saradnju sa međuanrodnim organizacijama koje su postale nezaobilazan faktor poslovnih procesa u više oblasti. Na osnovnim studijama kao i na postdiplomskom dijelu obrazovanja na Nezavisnom univerzitetu Banja Luka pruža se šansa studentima za sticanje adekvatnog znanja kroz izučavanje prava međunarodnih organizacija, međunarodnog poslovnog prava sa pravom EU, ekonomske diplomatije i drugih sličnih predmeta da bi oni po okončanju bili adekvatno pripremljeni za izazove u budućim profesionalnim aktivnostima.
in /home/.sites/72/site7520408/web/wp-content/plugins/srbtranslatin/vendor/simplehtmldom/simplehtmldom/HtmlDocument.php on line 131Prof. dr Marko AćićPosmatrajući razvoj pojma međunarodnih organizacija možemo uočiti da se od početnih teorijskih razmatranja ovaj veoma složen pojam danas odrazio i praktično kako na međunarodno pravo tako i na međunarodne odnose – pod kojima možemo posmatrati i njihov ekonomski dio. U XX vijeku koji se veoma često smatrapročitajte više
